Emre Konuk
DBE Kurucu Başkanı
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü mezunu olan Konuk, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Derecesi’ni Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden aldı. Aile Terapisi eğitimini Mental Research Institute, Palo Alto-Kaliforniya’da yaptı. Aynı enstitüde Brief Therapy Center’da terapist olarak çalıştı. 1985’te İstanbul’da DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nü, 1998 yılında, DBE Kurumsal Gelişim Merkezi’ni kurdu.
Türk Psikologlar Derneği İstanbul Şubesi’nin Başkanlığını yaptı ve Yönetim Kurulu’nda görev aldı. Konuk, çalışmalarını DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü kurucu başkanı, psikoterapist ve yönetim danışmanı olarak sürdürüyor. Ayrıca Konuk halen EMDR Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı ile ÇATED Çift ve Aile Terapileri Derneği Başkan Yardımcılığı görevlerini yürütmektedir.
Emre Konuk, çalışmalarında Bilişsel Davranışçı ve Aile Terapisi Model’ini temel almaktadır. EMDR tekniği ve travmaya müdahale yöntemi çalışmalarına önemli bir katkı sağlamaktadır. Son yıllarda ülkemizde yaşanan doğal afet, terör gibi toplumsal olaylarda EMDR Derneği Başkanı olarak mağdurlara EMDR Travma İyileştirme Grubu Gönüllüleri ile birlikte psikoterapi desteği verilmesinde aktif görev almıştır.
Travmatik Stres, Ruh Sağlığı ve Tıbbi Hastalıklar
Yeni Bir Paradigmaya Doğru
Durum
Tedavi hizmetleri çoğu zaman hastalıkların olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan yüksek maliyetli hizmetler gerektirir. Bu durum Psikolojik ve Psikiyatrik sorunlar için de geçerlidir. Kısacası, “yaşamın normal güçlüklerinden” sayılabilecek süreçlere zamanında müdahale edilmediğinde karşımıza “akıl hastalığı” ya da “tıbbi hastalık” olarak çıkar. Artık her şey çok pahalıya mal olacaktır.
Aile içinde yer alan olumsuz yaşam olayları (travmatik süreçler) ile Psikolojik ve Psikiyatrik sorunlar arasındaki ilişki buna iyi bir örnektir. Travmatik süreçlerle psikolojik sorunlar ve akıl hastalıkları arasındaki nedensellik bağı ile ilgili birikmiş ciddi bir literatür vardır.
Bu sunumda, gerek kişilerin beden ve ruh sağlığının korunması ve iyileştirilmesi, gerek sağlığa daha çok kaynak ayrılabilmesi için söz konusu literatür özetlenecek ve gelişmekte olan bir ülke olarak, ruh sağlığı alanında gerçekleştirmemiz gereken “paradigma değişikliği” üzerinde durulacaktır.
Travmatik Yaşantı, Aile ve Hastalıklar
Ruh sağlığı literatürü araştırıldığında, yaşanan psikiyatrik ve psikolojik problemlerin büyük ölçüde geçmişte, özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanmış olan olumsuz yaşam olaylarından (travmatik yaşantılardan) kaynaklandığını görürüz. Bu beklediğimiz bir sonuçken, şaşırtıcı olan; çocuklukta yaşanan travmatik yaşantıların sıklığı ve düzeyi ile ileriki yaşlarda görülen pek çok fiziksel-tıbbi hastalıklar arasında da güçlü ve doğru orantılı bir nedensellik ilişkisinin görülmesidir.
Koruyucu ve Önleyici Sağlığı Hizmeti: Yeni Bir Paradigmaya Doğru
Ülkemizde Ruh Sağlığı Hizmetindeki açık çok büyüktür ve her yıl büyümektedir. Avrupa ve ABD’de ruh sağlığı hizmetinin büyük bir kısmını (%95) Psikologlar, Psikolojik Danışmanlar, Aile ve Çift Terapistleri, Aile Danışmanları, Sosyal Hizmet Uzmanları ve Psikolojik Danışmanlar vermektedir. Ülkemizde ruh sağlığı hizmeti veren uzman açığı yaklaşık 300.000’dir. Ayrıca nüfus artışı da yaklaşık yılda 1.000.000’dur.
Bu alanda, aileye odaklanan müdahaleler ve ‘koruyucu ve önleyici sağlık hizmeti’ anlayışıyla üretilecek politikalar ve maliyeti çok düşük toplum odaklı müdahaleler sağlık sistemine çok daha fazla fon ayrılabilmesine olanak tanıyacaktır. Özellikle Psikoterapi eğitimlerinin süreleri kısalmış, verimleri çok artmıştır. İyi bir planlamayla ülkemizdeki açık görece kısa zamanda kapatılabilir.
Eğer insanlar hastalandıktan sonra değil, hastalanmadan önce ‘önleyici müdahale’ geleneğinin geliştiğini varsayalım. Özellikle Sağlık, Aile ve Milli Eğitim Bakanlığı, Üniversiteler, Belediyeler gibi sağlık alanında önde gelen karar alıcıların bir araya gelip kapsamlı bir proje geliştirdiklerini düşünelim. Yalnızca ruh sağlığı ile sınırlı olsa bile dünyada yep yeni bir model, paradigma oluşurdu.
Emre Konuk, Klinik Psikolog, Çift ve Aile Terapisti
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü