Ümran Korkmazlar
Ümran Korkmazlar, lisans eğitiminin ardından Boğaziçi Üniversitesi’de “Guidance and Psychological Counseling” dalında ve İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü’de “Gelişim Nörolojisi” dalında yüksek lisans programlarını tamamlamıştır. Doktorasını İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde “6-11 Yaş İlkokul Çocuklarında Özel Öğrenme Bozukluğu ve Tanı Yöntemleri” tezini vererek tamamlamış, bu çalışması ile Türk Psikiyatri Cemiyeti Mualla Öztürk Araştırma ödülünü kazanmıştır.
Korkmazlar, İstanbul Tıp Fakültesi (Çapa) Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında 1998’de doçent, 2004 yılında profesör olmuş bu bölümden emekli olmuş, Bilim Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nün kuruluşuna katkıda bulunmuş Bölüm Başkanlığı ve Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığı; Eylül 2008-Eylül 2009 tarihleri arasında Beykent Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanlığı yapmış, kendi isteğiyle bu görevlerinden ayrılmıştır.
Yurt içi ve yurt dışında çocuk-ergen ruh sağlığı, gelişim nörolojisi, öğrenme güçlüğü, özel eğitim, aile terapisi, ergenlik psikolojisi, afet sonrası kriz müdahalesi, travma terapisi, EMDR terapisi alanlarında çeşitli çalışmaları yayınlanmıştır. Korkmazlar 2000 yılından bu yana Avrupa Çocuk & Ergen EMDR Komitesi’nde Türkiye temsilcisi ve EMDR Türkiye Derneği’nin kurucularından biridir ve Çocuk & Ergen Komitesi başkanıdır. Egeden Çocuk Travma Vakfı’nın da kurucularındandır.
ÇOCUKLARDA TRAVMA VE EMDR
Prof. Dr. Ümran Korkmazlar
İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi
Çocuk&Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Emekli Öğretim Üyesi
EMDR Avrupa onaylı, kıdemli Çocuk&Ergen EMDR Eğitmeni
EMDR terapisi 1989 yılında Francine Shapiro tarafından geliştirilmiş bir psikoterapi yöntemidir. EMDR terapisi insanın, yeni bilgiyi özümsemek, onu uyumlanmış bir çözüme ulaştırmak ve depolamak için bütünleştirici bir nörolojik yapıya sahip olduğunu varsayan Uyumlu Bilgi İşleme (AIP-Adaptive Information Processing) modeline dayanır. Uyarılma seviyesinin birey için travmatik olması durumunda, AIP işleyişi engellenir. Bunun yerine o olay, gerçekleştiği andaki olumsuz tüm duyum ve algılar ile depolanır. Bu durumda birey sahip olduğu baş etme becerilerini kullanamaz ve yaşadığı olayları sağlıklı bir şekilde anlamlandıramaz. Böylece travmatik olayla ilgili anılar zihinde uygun olmayan bir şekilde depolanır ve işlevsel olmayan tepkilerin verilmesine yol açar. EMDR ile terapist, travmanın çözülmesi için çift yönlü ve ritmik uyarım kullanarak danışanı travmatik anıya duyarsızlaştırmak amacıyla standard bir protokol uygular.
Çocuklar “küçük” yetişkinler olmadığı için, temel EMDR eğitiminin ve standart/yetişkin protokolünün çocuklar ve ergenlerle çalışmak için yeterli olmadığı gözlemlenmiş ve standart EMDR protokolunun aşamalarına sadık kalarak çocukların gelişimsel özelliklerine göre protokolde çeşitli uzmanlar tarafından değişiklikler yapılmıştır. EMDR’ı çocuklarla uygulayan ilk kişi Robert Tinker’dır. Tinker ABD’de, EMDR’ı travmaya uğramış çocuk olgulara uygulamış, uygulamalarına ve deneyimlerine dayanarak 1999 yılında ilk çocuklarla EMDR kitabı olan “Bir Çocuğun Gözünden: Çocuklarla EMDR” kitabını Sandra Wilson ile beraber yazmıştır. Tinker, 26-27 Ekim 2000 tarihlerinde ilk çocuklarla EMDR eğitimini Londra’da vermiştir. Korkmazlar, Avrupa’daki bu ilk çocuk&ergen EMDR eğitimine katılma şansı elde etmiştir. Böylece, EMDR terapisini ülkemizde çocuk ve ergenlerle uygulamaya başlayan ilk uzman olmuştur.
Çocuklar ve ergenler fizyolojik, nörolojik, bilişsel, duygusal ve sosyal olarak gelişim sürecindedirler ve henüz tamamen olgunlaşmamışlardır. Bu nedenlerle hem sorunu ortaya koyuş biçimleri hem de sorunların çözümü için müdahale yöntemleri yetişkinlerinkinden farklıdır. Bu sunumda, EMDR terapisinin çocuk ve ergenlerle nasıl kullanıldığı örnek olgular üzerinden ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: EMDR, AIP, travma, çocuk